مهم‌ترین عوارض دیابت:

- نفروپاتی (مشکلات کلیه)

- رتینوپاتی (مشکلات چشمی)

- نوروپاتی (مشکلات رشته‌های عصبی)

- بیماری قبلی عروقی (مشکلات مربوط به دستگاه گردش خون)

دیابت نوع (1): تولید انسولین به علت تخریب سلول‌های بتای لوزالمعده کم بوده یا بطور کلی وجود ندارد پس برای ادامه حیات به تزریق انسولین نیاز است.

دیابت نوع (2):

اختلال هم در ترشح انسولین و هم در فعالیت انسولین وجود دارد و به طور معمول به کمک رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی کافی و داروهای خوراکی کاهنده قند خون درمان می‌شود

انسولین چیست؟

در لوزالمعده یاپانکراس سلول‌هایی وجود دارد بنام بتا که انسولین می‌سازد. با خوردن غذا سلول‌های بتا به داخل خون انسولین آزاد می کنندکه عمل مصر ف یا ذخیره قند (گلوکز) خون را موجب می‌شود. بدن افراد دیابتی نوع 1 به دلیل تخریب سلول‌های بتا انسولین کافی نمی‌سازد ودر نتیجه به تزریق انسولین نیاز دارند. در افراد دیابتی نوع 2 سلول‌های بدن پاسخ دهی مناسب به انسولین موجود در خون را ندارند و به تدریج تولید انسولین نیز توسط سلول‌های بتا کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بعضی از افراد دیابتی نوع 2 به مصرف قرص‌های خوراکی پایین آورنده قند خون و بعضی به تزریق انسولین نیاز پیدا می‌کنند. حیات همه سلول‌های بدن به وجود قند (گلوکز) بستگی دارد. ورود قند به داخل سلول‌های بدن تنها در حضور انسولین امکان پذیر می‌باشد. در صورت کمبود انسولین یا مقاومت سلول‌ها به انسولین قند واردسلول ها نشده و میزان آن در خون بالا می‌رود. با وجود بالابودن قند خون سلول‌ها توان مصرف آن را ندارند.

انواع انسولین

انسولین به دو دسته انسانی و آنالوگ تقسیم می‌شود و از لحاظ تأثیر آن در بدن شامل 4 دسته "سریع الاثر"، "کوتاه اثر"، "متوسط الاثر" و "بلند اثر" است.

خصوصیات انسولین

تقسیم انسولین به 4 دسته فوق براساس خصوصیات زیر می‌باشد:

• زمان شروع اثر: زمانی است که در آن انسولین پس از تزریق شروع به فعالیت می‌کند.

• زمان اوج اثر: زمانی است که انسولین پس از تزریق به حداکثر فعالیت خود می‌رسد.

• مدت زمان اثر: کل مدت زمان فعال بودن انسولین در بدن است. البته در بخشی از این زمان که "مدت زمان مؤثر" نامیده می‌شود، فعالیت انسولین بیشتر است.

غلظت هر نوع انسولین براساس مقدار واحد انسولین در هر میلی لیتر (سی سی) بیان می‌شود که در حال حاضر برای تمامی انواع انسولین 100 واحد در هر میلی متر است. در بعضی کشورها هنوز انسولین 40 واحدی هم وجود دارد. انواع مختلف انسولین همانند دوننده های المپیک هستند؛ برخی مانند دونده‌های دوسرعت هستند و با سرعت مسابقه را آغاز کرده، در طول مسیر با بیشترین سرعت می‌دوند و زود به نقطه پایان می‌رسند. برخی هم مثل دونده‌هایی ماراتن هستند؛ به آرامی شروع می‌کنند و به مدت طولانی به صورت آرام و یکنواخت به حرکت خود ادامه می‌دهند. برخی دیگر نیز حالتی بین این دو نوع دارند یعنی نه خیلی سریع اثر می‌کنند و نه خیلی کند. هیچ یک از این انسولین‌ها بر یکدیگر برتری ندارند و همه آن‌ها در کنترل بهتر دیابت مؤثر هستند. هم اکنون علاوه بر انسولین حیوانی، اشکال مختلفی از انسولین‌های آنالوگ در دنیا وجود دارد. سرعت اثر هر یک از این انسولین‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و بیشتر افراد دیابتی برای کنترل بهتر قند خونشان مجبور به استفاده از بیش از یک نوع انسولین هستند.

انسولین‌های سریع اثر (Rapid-acting)

سریع الاثر ترین انسولین در این گروه یکی لیسپرو (هومولوگ) ساخت شرکت لیلی (Lilly) و دیگری آسپارت (نووولوگ) ساخت شرکت نووونوردیسک (Novo Nordisk) هستند. اثر این نوع انسولین حدوداً 20-10 دقیقه بعد از تزریق شروع و 2-1 ساعت پس از تزریق به بیشترین میزان رسیده و معمولاً تا 4-3 ساعت در بدن باقی می‌ماند. این نوع انسولین برای تزریق قبل از وعده‌های غذا طراحی شده است. زمانی که غذا در بدن هضم شده و در حال ورود به جریان خون می با شد، انسولین سریع الاثر بیشترین نقش را در انتقال قند حاصل از هضم غذا به درون سلول‌ها، ایفا می‌کند.

انسولین‌های کوتاه اثر (Short-acting)

انسولین کوتاه اثر یا رگولار (Regular) نیز برای استفاده قبل از وعده‌های غذا طراحی شده است. با این تفاوت که این نوع انسولین دیرتر از انسولین سریع الاثر، شروع به اثر می‌کند. بنابر این باید 45-30 دقیقه قبل از غذا این نوع انسولین را تزریق نمایید. این نوع انسولین 3-2 ساعت بعد از غذا بیشترین اثر را دارد و حدوداً 6 ساعت در بدن باقی می‌ماند. انسولین سریع اثر و انسولین کوتاه اثر هر دو بی رنگ هستند.

انسولین با اثر متوسط (Intermediate-acting)

این نوع انسولین که انسولینNPHرا هم شامل می‌شود، نوعی انسولین است که به دلیل دارا بودن یک ماده خاص در ترکیب آن، جذب انسولین را در بدن کندتر می‌کند. به همین علت است که این نوع انسولین ظاهری کدر و شیری داشته و پیش از تزریق باید به آرامی آن را تکان داده و مخلوط کنید. این نوع انسولین نسبت به دو نوع انسولین قبلی دیرتر شروع به اثر کرده و مدت زمان بیشتری نیز در بدن باقی می‌ماند. این نوع انسولین 2-1 ساعت بعد از تزریق شروع به اثر می‌کند، 10-4 ساعت بعد از تزریق به اوج اثر خود می‌رسد و تا 16-10 ساعت بعد از تزریق هم در بدن باقی می‌ماند. اگر شما انسولین با اثر متوسط را صبح تزریق کنید، اثر آن تمام روز در بدن باقی می‌ماند. این نوع انسولین را می‌توان با انسولین رگولار مخلوط کرد.

انسولین طولانی اثر (long-acting)

این نوع انسولین به گلارژین (لانتوس) و یا دِتِمیر (لِوِمیر) معروف است. این نوع انسولین 4-2 بعد از تزریق شروع به اثر کرده و 24 ساعت در خون با غلظت یکنواخت باقی می‌ماند. انسولین گلارژین و دِتِمیر، هردو شفاف بوده و معمولاٌ قبل از خواب تزریق می‌شوند. برخلاف انسولینNPH، این انسولین را نمی‌توان با انواع دیگر انسولین مخلوط کرد.

انسولین‌های موجود در بازار بر اساس زمان شروع ومدت تأثیر، به دو دسته تقسیم می‌شوند .

انسولین‌های دیگری نیز بتازگی عرضه شده است که بعضی ترکیب متفاوت و بعضی دیگرتاثیر یکنواخت 24 ساعته دارند و در صورت لزوم پزشک شما توضیح خواهند داد. سرنگ انسولین

برای تزریق انسولین فقط از سرنگ‌های مخصوص استفاده کنید. درهر سرنگ 100 واحد انسولین جا می‌گیرد وبه 100 قسمت مدرج شده است. ارقام ثبت شده روی سرنگ انسولین بر حسب واحد می‌باشد.

شرایط نگهداری شیشه انسولین

به تاریخ انقضای مصرف انسولین توجه کنید. شیشه‌های انسولین را داخل یخچال نگهداری کنید. شیشه هائی که خارج از یخچال نگهداری می‌شوند بعد از 30 روز قدرت اثرشان کم می‌گردد. هنگام مسافرت آن شیشه ای را که مصرف می‌کنید می‌توانید داخل کیف یا جامه دان نگهدارید.

انسولینNPHرا هنگام مصرف به آرامی بین دو کف دست بغلتانید. هنگام مصرف محتوای شیشه باید یک دست وشیری رنگ باشد درغیر این صورت قابل استفاده نخواهد بود.

انسولین رگولار (کریستال) بی رنگ است. محتوای شیشه باید شفاف ویکدست باشد در صورت کدر بودن قدرت اثر خود را از دست داده است.

در صورت یخ زدگی، رسوب در ته شیشه یا وجود ذرات معلق غیر قابل استفاده می‌باشد.

قبل از هر تزریق باید دست‌ها را کاملاً بشویید.

محل‌های تزیق انسولین شامل شکم، بازو و ران می‌باشد. جذب انسولین در شکم سریع‌تر از بازو و در بازوها سریع‌تر از ران است. ورزش سرعت جذب انسولین را از نواحی تزریق افزایش می‌دهد.

زاویه تزریق در افراد چاق ولاغر متفاوت است در افراد چاق تزریق با زاویه 90 درجه ولی در افراد لاغر با زاویه 45 درجه انجام می‌شود.

انسولینان پی اچ و رگولار را 30 -20 دقیقه قبل از غذا تزریق کنید. محل تزریق را مرتباً عوض کنید. فاصله هر تزریق با تزریق بعدی حدود 5/1-1 سانتی متر باشد.

دمای انسولین تزریقی باید مشابه دمای اتاق باشد. قبل از تزریق شیشه انسولین را بمدت 30 دقیقه خارج از یخچال نگهداری کنید

سعی کنید همواره انسولین را دریک ساعت مشخص از شبانه روز تزریق نمایید.

اگر پیش از تزریق از الکل استفاده می‌کنید (مالیدن الکل در محل تزریق در صورت تمیز بودن ضرورت ندارد)، باید صبرکنیدتاالکل از سطح پوست تبخیر شود سپس تزریق را انجام دهید.

نکاتی در مورد انفوزیون انسولین

اگر چه سازندگان توصیه می‌کنند که ویال های انسولین در یخچال نگهداری شوند، اما تزریق انسولین سرد برای بیمار همراه با درد و ناراحتی می‌باشد. در بررسی‌ها نشان داده است که ویال های باز شده انسولین در خارج یخچال می‌تواند به مدت یک ماه نگهداری شوند. اما بعد از 30 روز اثرش تا اندازهٔ کمی کم می‌شود، بطور کلی توصیه می‌شود که نباید انسولین در دمای کمتر از 36 درجه فارنهایت و بیشتر از 86 در جهٔ فارنهایت نگهداری شود.

در بررسی‌های دیگر نشان داد که باید انسولیتNPHقبل از استفاده، بهتر است با تکان دادن، یک دست سازی رویش صورت گیرد.

برای انفوزیون انسولین الکل زدن محل تزریق ضروری نمی‌باشد و اگر از الکل استفاده شد، صبر کنیم که الکل بخار شود و سپس تزریق صورت گیرد. احتمال ایجاد عفونتی که از سر سوزن انسولین می خواد بوجود بیاید کم است، در اینصورت اگر سر ویال انسولین با دست تماس نداشته باشد، نیاز به استریل کردن سر ویال با پنبه با الکل نیست.

انسولین ترکیبی را باید توجه داشت کهRegularنخست کشیده شود و سپسNPH. تنها انسولینی که نباید با دیگر انسولین‌ها ترکیب شود، گلارژین است.

انسولین و نحوه تزریق آن

انسولین هورمونی است که از لوزالمعده ترشح می‌شود و باعث می‌شود غذایی که می‌خوریم به انرژی تبدیل شود. افراد مبتلا به دیابت ممکن است نیاز به تزریق انسولین داشته باشند، زیرا انسولین کافی در بدن آن‌ها تولید نمی‌شود یا اینکه انسولین تولید شده به خوبی عمل نمی‌کند.

وسایل مورد نیاز جهت تزریق انسولین

1- انسولین 2- سرنگ انسولین 3- پنبه الکل

نحوه صحیح تزریق انسولین

انسولین را نمی‌توانید به صورت خوراکی مصرف کنید. زیرا مانند غذا تجزیه می‌شود و اثر خود را از دست می‌دهد. انسولین باید در زیر پوست یا جایی که چربی دارد تزریق گردد. تزریق انسولین در داخل چربی درد کمتری نسبت به تزریق در عضله دارد.

محل‌های تزریق انسولین:

1- شکم به جز اطراف ناف به فاصله 5 سانتی متر از آن. 2- قسمت خارجی بازو 3- باسن 4- قسمت جلو و خارج ران

سرعت جذب انسولین در قسمت‌های مختلف متفاوت است. سرعت جذب در شکم از همه جا بیشتر است و بعد از آن در بازو، باسن و ران.

اگر فوتبال بازی می‌کنید یا می‌دوید، انسولین را در ران تزریق نکنید، زیرا سرعت جذب آن زیاد می‌شود. از پزشک بخواهید تا مکان تزریق را برای شما مشخص کند. مثلاً ممکن است به شما بگوید انسولین صبح و ظهر را در بازو و شکم که زودتر جذب می‌شوند تزریق و انسولین شب و هنگام خواب را در باسن و ران که سرعت جذب کمتری دارند، تزریق کنید. تعداد محل‌های تزریق در هر قسمت به جثه شما و وسعت آن قسمت بستگی دارد. هر چه جثه شما بزرگ تر باشد، محل‌های تزریق در هر قسمت بیشتر خواهد بود. در هر قسمت دایره‌هایی با شعاع 2 سانتی متر در نظر بگیرید. هر دایره یک محل تزریق است. جهت ثابت ماندن سرعت جذب انسولین بایستی محل تزریق مکرراً تغییر کند. بهتر است هر بار در محلی متفاوت از دفعه قبل تزریق کنید. یعنی هر بار محل تزریق را تغییر دهید، تا زمانی که تمامی محل‌های یک قسمت مورد استفاده قرار گیرند. سپس می‌توانید این کار را از اول تکرار کنید. تزریق مداوم در یک محل باعث آسیب به بافت زیر پوست می‌شود.

نحوه کشیدن داور

1- وسایل مورد نیاز (پنبه الکل، سرنگ، انسولین) را آماده کنید

2- دست‌های خود را با آب و صابون بشویید و خشک کنید.

3- ظرف انسولین را بین دو دست خود قرار دهید و بغلتانید. انسولینان ـ پی ـ اچ را به آرامی تکان دهید تا مخلوط شود. هرگز شیشه انسولین را شدید تکان ندهید.

4- سر شیشه انسولین را با الکل تمیز کنید و بگذارید خشک شود.

5- به اندازه ای که می‌خواهید انسولین بکشید، هوا داخل سرنگ کشیده و سپس این هوا را داخل ظرف انسولین خالی کنید تا درون ظرف انسولین خلأ ایجاد نشود.

6- ظرف حاوی انسولین را وارونه نگه دارید و به مقدار لازم انسولین را به داخل سرنگ بکشید. اگر از دو نوع انسولین به صورت مخلوط استفاده می‌کنید اول انسولینی را که زود اثرتر است، داخل سرنگ بکشید.

7- دقت کنید درون سرنگ هوا نباشد، سرپوش سوزن را روی سوزن قرار دهید.

برای تزریق راحت و بدون درد چه کارهایی انجام دهیم

* تزریق انسولین سرد باعث درد می‌شود. پس از خارج کردن انسولین از یخچال اندکی صبر کنید تا دمای آن به دمای اتاق برسد.

* مطمئن شوید که حباب هوا در سرنگ وجود ندارد.

* سوزن را به سرعت وارد پوست کنید.

* از سوزن‌های کند استفاده نکنید.

* هنگام تزریق، عضلات بدن (ناحیه تزریق) را شل بگیرید.

* هنگام داخل یا خارج کردن سوزن از پوست، سرنگ را تکان ندهید.

روش تزریق انسولین

1- پس از کشیدن انسولین در سرنگ، پوست قسمت مورد نظر را با پنبه حاوی الکل تمیز کنید.

2- با استفاده از انگشت شست و اشاره یک چین پوستی درست کنید. البته اگر بخواهید تزریق را در بازو انجام دهید این کار را نمی‌توانید انجام دهید و اشکالی ندارد.

3- سرپوش سوزن را بردارید و سوزن را به صورت عمودی (90 درجه) وارد پوست کنید. البته اگر شما لاغر هستید یا سوزن بلند باشد می‌توانید سوزن را به صورت مورب (45 درجه) وارد پوست کنید.

4- انسولین را تزریق و سوزن را بدون تکان دادن خارج کنید.

5- با پنبه الکل قسمت تزریق را فشار مختصری دهید، اما هرگز محل تزریق را ماساژ ندهید.

آیا می‌توان مجدداً از سرنگ‌ها استفاده کرد؟

سازندگان سرنگ‌های یک بار مصرف توصیه می‌کنند که سرنگ‌ها را فقط یک بار مصرف کنید؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد بیماران معمولاً چند بار از سرنگ خود استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید مجدداً از سرنگ استفاده کنید:

* پس از تزریق، در پوش سوزن را روی آن قرار دهید و سوزن را در محلی مناسب و تمیز نگه داری کنید.

* مواظب باشید سوزن جز با ویال انسولین و پوست تمیز محل تزریق با جای دیگری تماسی نداشته باشد.

* در صورت خم شدن یا تماس سوزن با هر چیزی جز پوست تمیز قسمت تزریق و ویال انسولین آن را دور بیندازید.

* هرگز سوزن را با الکل تمیز نکنید. سرنگ‌های انسولین با یک ماده لغزنده پوشانده شده‌اند و به راحتی وارد پوست می‌شوند. در صورت تمیز کردن سوزن با الکل، ماده لغزنده از بین می‌رود و تزریق شما دردناک خواهد شد.

سرنگ‌ها را چگونه دور بریزیم:

آن‌ها را در محلی که دور از دسترس بچه‌ها باشد و در ظرفی مخصوص از جنس پلاستیک سخت یا فلزی که سوراخ نشده و دارای در پوشی باشد که محکم بسته شود، قرار دهید.

به نکات زیر توجه کنید:

- انسولین را در معرض گرمای بسیار شدید و یخ‌زدگی قرار ندهید. شیشه انسولین را در برابر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید.

- ویال های انسولین را در درب یخچال نگهداری کنید. اگر شیشه‌های انسولین خارج از یخچال نگهداری شوند، بعد از 30 روز قدرت اثرشان کم می‌گردد.

- جهت تزریق انسولین فقط از سرنگ‌های ویژه تزریق انسولین استفاده کنید.

- از تکان‌های بیش از حد ویال انسولین خودداری کنید، زیرا قدرت اثر دارو کم می‌گردد.

- انسولینNPHبعد از یک تکان ملایم باید یک دست و شیری شود. در غیر این صورت قابل استفاده نیست.

- انسولین کریستال شفاف و یک دست است.

- به تاریخ انقضای انسولین توجه کنید.

چگونه از قلم انسولین استفاده کنیم؟

استفاده از انسولین و تزریق روزانه آن همواره نگرانی برای بیماران دیابتی محسوب می‌شود، اما زمانی که آنان با فواید انسولین درمانی و نحوه استفاده درست از قلم انسولین آشنا شوند، با آرامش خیال بهتری برای درمان خود گام بر می‌دارند. ضروری است قبل از شروع مطمئن شوید که نوع انسولین را درست انتخاب کرده‌اید. دومین قدم آماده کردن سوزن است. برای این کار ابتدا درپوش کاغذی سوزن را جدا کنید. سوزن را به طور مستقیم و محکم به سر قلم بپیچانید سپس درپوش بیرونی سوزن را بردارید و درپوش داخلی سوزن را جدا کنید. قدم سوم تست ایمنی قلم انسولین است، این عمل حباب‌های هوا را خارج کرده و شما را مطمئن می‌سازد که سوزن و قلم به درستی کار می‌کنند، بنابراین:

- پیچ تنظیم کننده مقدار انسولین را که در انتهای قلم قرار دارد تا یک یا 2 واحد بچرخانید.

- قلم را بالا نگهدارید و دکمه تخلیه را کاملاً فشار دهید تا خروج قطره انسولین را مشاهده کنید.

- اگر لازم بود این عمل را تکرارکنید تا قطره انسولین را در نوک سوزن ببینید. چنانچه پس از 3 بار تکرار انسولین خارج نشد، سوزن را با یک سوزن جدید تعویض و دوباره امتحان کنید.

- انتخاب دوز مناسب برابر با تجویز پزشک است. شما باید دکمه مقدار انسولین را تا مقدار مورد نظر بچرخانید تا دوز مطلوب را تنظیم کنید. پنجره (عقربه) نظیم دوز را دو بار کنترل کنید تا از مقدار دوز مورد نظر اطمینان حاصل کنید. چنانچه تنظیم دوز مورد نیازمقدور نمی‌باشد باید از وجود مقدار کافی انسولین در مخزن اطمینان حاصل کنید.

- انتخاب محل تزریق است. شکم بهترین محل برای تزریق بیشتر انواع انسولین می‌باشد.

چهار موضع اصلی تزریق انسولین به ترتیب سرعت جذب شامل:

شکم (طرفین ناف)، بازوها (سطح پشتی بازوها)، ران‌ها (سطح قدامی ران‌ها) و باسن می‌باشد.

شکم سریع‌ترین جذب انسولین را دارد، بازو و ران دارای جذب متوسط است و باسن آهسته‌ترین محل جذب انسولین است. بنابراین در زمان‌هایی که نیازمند جذب آهسته هستید محل مناسبی است. دقت کنید از تزریق حدود 7 تا 10 سانتی متری اطراف ناف بپرهیزید. جهت پیشگیری از لیپودیستروفی و حفظ جذب انسولین چرخاندن نظامدار مواضع تزریق توصیه می‌شود. بیمار نباید از یک موضع تزریق بیش از یک بار طی 2 تا 3 هفته استفاده کند، بنابراین محل تزریق را هر بار حدود یک سانتی متر از جای قبلی تغییر دهید. تزریق انسولین در اندامی که ورزش و تمرین داده می‌شود موجب تسریع جذب انسولین شده و خطر ایجاد افت قندخون را به دنبال دارد. تزریق خیلی عمیق یا خیلی سطحی نیز بر جذب انسولین تأثیر می‌گذارد.

برای شروع تزریق انسولین باید:

- انگشتانتان را دور قلم مچ کنید تا محکم نگه داشته شود، شست را روی دکمه بالای تزریق بگیرید.- با دست دیگر محل تزریق را کمی چین بدهید.

- سوزن را به سرعت و عمود (زاویه 90 درجه) وارد کنید و سپس چین را رها کنید.

- دکمه تخلیه را فشار دهید تا متوقف شود. (پنجره مقدار دارو به صفر برخواهد گشت)

- پنج تا ده ثانیه سوزن را داخل بدن نگه دارید تا انسولین پس از تزریق به بیرون نشت نکند.

- برای برداشتن سوزن آن را به طور مستقیم از پوست خارج کنید. می‌توانید به آرامی پنبه یا دستمال نخی را در محل تزریق بگذارید اما محل را ماساژندهید. درپوش خارجی سوزن را مجدداً بر روی آن قرار داده و پیچ آن را سفت کنید. سوزن مصرف شده را از روی قلم باز کنید و داخل سطل زباله با بدنه سخت بیندازید و سپس درپوش قلم را مجدداً بگذارید.

کاربرد صحیح قلم انسولین

- انسولین جدید و باز نشده در یخچال نگهداری شود در دمای (2 تا 8 درجه سانتی گراد)

- قلمی که در حال مصرف است می‌تواند در دمای زیر 25 درجه اتاق و دور از نور مستقیم آفتاب و حرارت نگهداری شود.- قلم باز شده را بیش از 30 روز استفاده نکنید.

- گلارژین نباید مخلوط یا رقیق شود.- انسولین نباید فریز شود و یا در دمای بالای 30 درجه نگهداری شود چرا که روی عملکرد و توانایی انسولین اثر می‌گذارد.

- انسولین بعد از گذشتن تاریخ انقضا نباید استفاده شود.

موارد احتیاط

- بیمار را آموزش دهید و از او بخواهید که یک تزریق آزمایشی انجام دهد.

- قلم را نیم تا یک ساعت قبل از مصرف از یخچال بیرون بیاورید.

- تزریق باید با دستان پاکیزه و در محل مناسب و تمیز صورت گیرد.

- استفاده از الکل در موضع تزریق توصیه نمی‌شود چون ممکن است الکل توسط سرسوزن به داخل بافت‌ها حمل شود و موجب واکنش موضعی شود. درصورت مصرف الکل حتماً اجازه دهید که محل کاملاً خشک شود.

- ماساژ محل تزریق انسولین توصیه نمی‌شود زیرا سبب افزایش جذب انسولین می‌شود و زمان اثر انسولین غیرقابل پیش بینی می‌شود.

- بعد یا قبل از دوش آبگرم یا سونا تزریق را انجام ندهید چون افزایش درجه حرارت پوست سبب افزایش سرعت جذب انسولین می‌شود.

- سعی کنید که از روی لباس تزریق نکنید. چرا که طول سوزن کوتاه می‌شود و احتمال تزریق نامناسب بیشتر می‌شود و از طرف دیگر منطقه تزریق هم مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.

- از تزریق در ریشه مو، زخم‌ها، خال یا سایر ضایعات پوستی جداً خودداری کنید.

- در صورت نیاز به حمل و نقل انسولین در دمایی بالاتر از دمای اتاق و در فصل گرما و سفر و همچنین در سرمای شدید قلم خود را داخل کیف‌های خنک نگه دارنده و محافظ انسولین قرار دهید. این کیف‌ها نیاز به یخچال، یخ، برق و باطری ندارند و تنها با چند دقیقه قراردادن در آب شارژ می‌شوند و انسولین را برای حدود 2 شبانه روز خنک نگه می‌دارند.

موارد احتیاط گروه خاص

- در دوران بارداری استفاده از سرسوزن‌های کوتاه (4 و 5 میلی متری) سبب کاهش تزریق درون عضلانی می‌شود. از تزریق انسولین در اطراف ناف و یا مناطقی از شکم که کشیده شده باید خودداری کرد.

- استفاده ازقلم برای افراد سالمند ارجح است، آموزش افراد خانواده و یا دوستان فرد سالمند بسیار توصیه شده است.

- در درمان کودکان دیابتی اگر از قلم انسولین استفاده می‌شود، باید طول سرسوزن (4 و 6 میلیمتر) باشد. کودک باید انسولین را در جایی تزریق کند که بیشترین چربی را دارد؛ اگرلاغراست پوست را کمی بالا بیاورد و زاویه تزریق را هم در نظر بگیرد که تزریق داخل عضلا نی رخ ندهد.-پزشکان و پرستاران باید اطلا عات کافی در مورد چرخش محل تزریق در اختیار فرد دیابتی و والدینش قرار دهند.

- والدین باید بدانند که نباید فقط درمحل های مورد علاقه کودک تزریق کنند و از همه محلهای تزریق استفاده کنند. بسیاری از کودکان و نوجوانان از چرخش محل تزریق تبعیت نمی‌کنند و لیپودیستروفی در آن‌ها بسیار شایع است. در مورد کودکانی که خود تزریق می‌کنند در مورد چرخش محل تزریق حتماً باید نظارت شوند.

- بسیاری ازکودکان ونوجوانان دیابتی از سوزن می‌ترسند. در این زمینه نحوه عملکرد والدین برای پذیرش تزریق درکودکان بسیار مهم است. در هنگام تشخیص دیابت پزشکان باید به والدین این آگاهی را بدهند که استرس و عملکرد منفی آن‌ها می‌تواند روی همکاری فرزندشان اثر بگذارد.

- باید به والدین این امکان داده شود که تزریق با سرنگ خالی یا سرسوزن متصل به قلم خالی را امتحان کنند.

- والدین می‌توانند از روش حواس پرتی برای تزریق انسولین استفاده کنند، مانند تزریق در هنگام تماشای برنامه مورد علاقه یا می‌توان از بازی درمانی سود برد مثلاً تزریق به اسباب بازی مورد علاقه کودک. تایمسولین

تایمسولین یک درپوش باهوش است که روی همه قلم‌های انسولین نصب می‌شود و از فراموش کردن تزریق یا تزریق دوزهای اضا فه تر انسولین جلوگیری می‌کند و به رفع نگرانی‌های روزانه افراد دیابتی کمک کرده و دقیقاً نشان می‌دهد که از آخرین تزریق انسولین چه مدت گذشته است. تایمسولین مجهز به دستگاه زمان سنج بوده و نیاز به هیچ دگمه یا برنامه ریزی ندارد و استفاده از آن برای تمامی گروه‌های سنی آسان است

شرایط نگهداری انسولین در سفر و گرما

- انسولین هورمونی است که به طور طبیعی از سلول‌های پانکراس ترشح می‌شود. این هورمون به صورت تزریقی در افراد مبتلایان به دیابت تجویز می‌گردد.

- بیماران مبتلا به دیابت نوع یک که بدنشان به میزان کافی انسولین ترشح نمی‌کند بایستی این هورمون را به صورت تزریقی جایگزین هورمون مترشحه از پانکراس نمایند.

- مبتلایان به دیابت نوع دو که با داروی خوراکی و نیز تغییر شیوهٔ زندگی، قند خونشان کنترل نمی‌شود نیز باید از انسولین تزریقی استفاده نمایند.

- عوامل متعددی می‌توانند بر اثر بخشی انسولین تأثیر بگذارند. بنابراین نگهداری و حفظ انسولین از اهمیت بالایی برخوردار است و رعایت نکات زیر می‌تواند حائز اهمیت باشد:

- همیشه انسولین را مطابق با دستورالعمل‌های شرکت تولید کننده مورد استفاده قرار دهید.- همیشه یک ویال انسولین اضافی را در یخچال نگهداری کنید تا در زمان‌های ضروری بتوان از آن استفاده کرد.

- هیچ زمانی از انسولین شفافی (انسولین رگولار) که کدر شده باشد یا تکه‌های کوچک و کلوخه و یا رسوب در ویال دیده شده و با تکان دادن ملایم حل نشود، استفاده نکنید.

- برای جلوگیری از آسیب‌های محیطی و ضربه بهتر است انسولین در یک جای ایمن نگهداری شود.

- انسولین نباید در معرض درجه حرارت‌های بالا، تماس مستقیم با نور آفتاب و یا یخ زدن قرار گیرد زیرا اثر بخشی خود را از دست می‌دهد.

- اگر انسولین در معرض نور خورشید قرار گرفته باشد، گاه تغییر رنگ قهوه ای نشان می‌دهد که در این موارد نباید از آن استفاده کنند.

- از قرار دادن انسولین در برابر حرارت زیاد مانند پشت شیشه عقب اتومبیل یا کنار پنجره آفتاب گیر خودداری شود.

-انسولین در اثر یخ زدن صدمه می‌بیند، به همین علت نباید انسولین در قسمت جایخی یخچال قرار داده شود.

- در صورت فاسد شدن انسولین، نوع شفاف آن (کریستال) کدر می‌شود و نوع شیری رنگ (ان پی اچ) نیز یکنواختی خود را از دست می‌دهد و به صورت دانه دانه به دیواره شیشه می‌چسبد.

- اگر شما به مناطق گرم سفر می‌کنید به خاطر داشته باشید که انسولین در آب و هوای گرم سریع تر جذب می‌شود بنابراین کنترل منظم آن از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر به مناطق سرد سفر می‌کنید بدانید که در اثر سرما فعالیت انسولین کاهش پیدا می‌کند.

- تا زمانی که قند خون را کنترل نکرده و اطلاعات لازم را در مورد تطبیق با انسولین مصرفی ندارید، مقدار انسولین خود را افزایش ندهید، زیرا که قند مقداری بالاتر از حد طبیعی برای چند روز از بروز موارد خطرناک هیپوگلیسمی بهتر است.

- طی مسافرت بهتر است انسولین را در کیف دستی خود حمل کنند نه در چمدانی که به قسمت بار می‌سپارد. این نکته به ویژه در مسافرت با هواپیما اهمیت دارد؛ زیرا که در ارتفاع بالا ممکن است انسولین در قسمت بار هواپیما یخ بزند.

- ویال های انسولین و کارتریج‌های قلم باز نشده باید در یخچال و دمای ۲ تا ۸ درجه نگهداری شوند.- نیازی نیست که ویال ها و قلم‌های انسولین پس از باز شدن، در یخچال نگهداری شوند، بلکه دمای اتاق دمای مناسبی برای نگهداری آن‌هاست.

- همیشه قبل از استفاده تاریخ مصرف انسولین را بررسی کنید.

- تاریخ شروع استفاده از انسولین را در دفترچه ای یادداشت کنید زیرا تا ۲۸ تا ۳۰ روز می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید (ویال و قلم).

- سازمان غذا و داروی امریکا معتقد است که انسولینی که در دماهای بالاتر از ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری می‌شود را می‌توان در موقعیت‌های اضطراری استفاده کرد. انسولین در دماهای بالا قدرت خود را از دست می‌دهد اما به نظر نمی‌رسد که خطرناک باشد.